Herstellen                        
Het soortenaantal apparaten, klein en groot, is de laatste halve eeuw fameus in aantal toegenomen. Voor elke handeling in huis, tuin, mobilhome of werkplek, vindt men wel een toestel uit. De problemen om iets te laten herstellen hebben te maken met de wereldwijde en dus dure organisatie van een hersteldienst door de toevoer van ontelbare kleine, op zich spotgoedkope, wisselstukken die letterlijk meermaals be-hand-eld moeten worden, grote afstanden moet afleggen en beslag leggen op hectares magazijnen om ze te stockeren, bv. bij Bol.com.

(Eén hectare meet 100 bij 100  meter. Nu men het land niet meer bewerkt maar meestal bespeelt, is de standaardmaat voor oppervlaktes ‘een voetbalveld’. 1 hectare = 2 voetbalvelden, red)

Stel u voor dat u van elk type van mixer, stofzuiger, boormachine, grasmaaier … alle onderdelen in voorraad moet hebben op een doenbare afstand. Elk onderdeel, ook het allerkleinste, moet verpakt worden, gefactureerd en verzonden. Om de aflevering mogelijk te maken van bv. de aan/uit-knop van een mixer of de oprolveer van je stofzuiger, moet de verpakking groot genoeg zijn of de pakjes verdwijnen spoorloos in een witte camionette.

Nee? U haalt zelf de oprolveer af?
Hoe ver wilt u rijden voor een veertje? Hoe lang staat u te tokkelen op de winkeltoog? Moet er dan in elke stad, ook in Aarschot, Genk en Roeselare, van elk product, elk wisselstukje te vinden zijn?
De opgetelde kostprijs van de administratie, en de vele korte handelingen loopt per stuk zo hoog op dat herstellen niet kan concurreren tegen de gestroomlijnde productie en levering van een nieuw toestel. Nieuw is goedkoop, omdat stofzuigers worden geassembleerd met robots, (ofwel met goedkope arbeidskrachten) en niet meer moeten geconstrueerd worden om nadien gemakkelijk hersteld, dat wil zeggen, opengeschroefd te kunnen worden.

Robotmaster
Vandaag apparaten produceren wil zeggen: klikken, lijmen, ineen smelten, allemaal handelingen waar robotten meester in zijn. De cirkel van de onherstelbare stofzuiger met het hermetisch afgesloten hart, is rond.

(Aanvankelijk werden toestellen gemaakt met de beschikbare gestandaardiseerde mechanica van het land. Elke ‘lokale’ producent maakte zijn keuze uit hetzelfde aanbod van schroeven, veren, assen. Vandaag zijn de buitenkanten van de producten design, modegevoelig en potdicht.)

Vroeger zetten we de afgedankte stofzuiger met de gebroken ‘resort’ op straat bij het huisvuil. Hij werd al wel eens meegenomen door een asielzoek(st)er die tevreden is zolang-de-stofzuiger-maar-zuigt. Nu dragen we hem naar het containerpark, waar de overheid de last van het milieuvriendelijk verwijderen (niet altijd behoorlijk) op zich neemt, op kosten van de belastingbetaler. 

Het Aantal 
Zo kom ik bij de tweede bedenking. Niet alleen de huidige productiewijze, maar vooral het exploderende aantal apparaten dat we bezitten, maakt herstellen haast onmogelijk. De overheid kan vergeefse pogingen ondernemen om te verplichten dingen zo te construeren dat ze herstelbaar zijn, maar dan zullen we voor kleine toestellen een veelvoud betalen van nu en voor grote apparaten tien indexsprongen tegelijk. De reparatie zal kostelijk blijven als er Westerse werkuren bij komen kijken.

Tenslotte 
Nog dit. Er is natuurlijk ook een evolutie in de uitrusting en de smaak. Stel dat een auto in de jaren tachtig zo gemaakt werd dat hij eeuwig herstelbaar was. Zou hij dan nu nog kunnen beantwoorden aan het moderne comfort? Aan de hoogstnodige milieueisen? Aan de veiligheidsuitrusting? Hoeveel mensen zijn niet stiekem gelukkig als hun smartphone (of Fairphone?) het begeeft en ze hem kunnen vervangen door die met het nieuwste snufje? Pas onlangs nam Europa de beslissing dat apparaten hersteld moeten kunnen worden! Het is uitkijken hoe ze dat goede voornemen gaan uitvoeren. Het zou geweldig zijn.

DDD
Sinds kort neemt het probleem van de eindeloze kleine wisselstukken en hun bezorging misschien een nieuwe wending met de 3D-printer!Ik kan me niet voorstellen dat ik het hier ter plekke verzin. Maar elk toestel bestaat natuurlijk uit een hoop kleinere onderdelen. Als zo’n onderdeel(tje) het begeeft en het toestel valt te repareren (is dus niet gelijmd, enz.) dan kan je van de fabrikant een link toegestuurd krijgen tegen een kleine vergoeding, waarmee je 3D-printer het onderdeel print!

Zal dat de toenemende consumptie van toestellen afremmen?

auteur: Hans