Wie herinnert zich sjeik Yamani nog, de Saoedische olieminister tijdens de oliecrisis van 1973? “Het stenen tijdperk kwam niet ten einde omdat de stenen op waren.” zei die man later. De steentijd, dat is nog niet zo lang geleden. Alleszins veel minder lang dan de tijd die nodig was om fossiele brandstoffen te maken die we nu snel snel opstoken. Maar er breekt een nieuwe tijd aan. Intussen is de energietransitie immers ingezet.

Het nieuwe verhaal klinkt veel beter. Zon en wind zijn overvloedig aanwezig. Schijnen en waaien: allemaal gratis. We hebben alleen een beetje materiaal nodig. Hoewel, een beetje? Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) heeft nagerekend. Tegen 2050 hebben we 6 keer meer “energiemineralen” nodig dan nu om voldoende broeikasbraaf te worden. Het gaat dan om allerhande lekkers zoals koper, lithium en kobalt. We hebben dat nodig voor batterijen en elektriciteitsnetwerken. We willen immers massaal met elektrische auto’s gaan rijden, en dan nog liefst belastingvrij en betaald door de baas.

Metalen zijn weliswaar recycleerbaar, maar als we er zo veel meer nodig hebben zal dat ons nu weinig helpen. Volgens hetzelfde IEA zouden we tegen 2040 amper 12 procent van de vraag kunnen dekken met hergebruikte grondstoffen. Waar gaan we de rest halen? Tot nu toe was het graven geblazen. Dat kunnen we nog steeds blijven doen. De ondergrond bevat wereldwijd genoeg erts om onze nieuwe honger te stillen. Alleen is het inrichten van nieuwe mijnen best lastig en tijdrovend. Bovendien is de sociale kost van mijnbouw dikwijls behoorlijk hoog. De aanblik van de opengereten aarde in openluchtmijnen doet ons Aardewerkers pijn.

Ondertussen komt de zee in het vizier. In de Stille Oceaan liggen kilometers diep onder het zeeoppervlak mangaanknollen te wachten. Deze knollen zien eruit als forse aardappelen. Ze bevatten naast mangaan ook aardig wat nikkel, koper en kobalt. Samen zouden ze meer energiemetalen opleveren dan wat er op de rest van de planeet te vinden is.

Nu duurt het miljoenen jaren om zo’n knollen te vormen. Na het opstoken van de brandstoffen waar onze aarde miljoenen jaren aan gewerkt heeft, is het de beurt aan de knollen. Van het ecosysteem in de diepzee weten we nog weinig. Waarschijnlijk heeft het weghalen van de knollen een stevige impact. De dieren die zich eraan hechten zullen een andere ankerplaats moeten vinden voor zover dat die er al zou zijn. Er zal ook heel wat sediment omgewoeld worden. Kan niet goed zijn voor het broze ecosysteem daar.

Ook België doet mee aan de exploratie. Op de foto zie je de Normand Energy van waaruit baggergroep Deme zijn onderwaterrobot bestuurt waarmee de aardappelen (nog experimenteel) worden gerooid. Greenpeace vindt het allemaal maar niks.

De impact van onze levenswijze wordt alsmaar zichtbaarder. Misschien moeten we in navolging van Greenpeace zo’n mooie gele spandoek verplicht maken voor elke Audi e-tron SUV die in Vorst met veel trots wordt in mekaar gelast. Een vlaggenstok wordt aan de achterbumper gesjord en het spandoek wordt vlag. Zonder vlag mag zo’n SUV de garage niet uit. Toch eens wat anders dan altijd maar die leeuwenvlaggen.

Guy