Waarde abonnee

Het nieuwe jaar was amper goed en wel gestart of het was al tijd voor ‘Fat Cat Wednesday’ in het Verenigd Koninkrijk. Topbestuurders hadden dit jaar zelfs geen drie dagen nodig om evenveel te vangen als de gemiddelde werknemer gedurende het hele jaar 2017 zal verdienen. In ons land woedt de discussie over loonplafonds eveneens – 290.000 euro voor de CEO van de NMBS en 650.000 euro voor de bazen van twee niet nader genoemde beursgenoteerde bedrijven. Daarnaast was er de hetze rond bijklussende politici en Peter De Roover, parlementariër, die een studie wil laten uitvoeren om een objectief oordeel te hebben over wat een goed loon is voor politici. Naast inkomens, blijken ook de vermogens op internationale schaal bijzonder scheef verdeeld. Oxfam Solidariteit becijferde dat de rijkste 8 mannen evenveel bezitten als de armste 3.6 miljard mensen en dat de rijkste 1% van de wereldpopulatie evenveel bezit als al de anderen samen.

Het is in elk geval duidelijk dat deze precedenten de debatten over een maximuminkomen en een loonspanning (de verhouding tussen het hoogste en laagste inkomen binnen een organisatie) extra wind in de zeilen geven. Je kan je immers afvragen of iemand aan het hoofd van een overheids- of privébedrijf meer verdient dan iemand die verantwoordelijk is voor het bestuur van een land (cfr. de premiernorm) of de verhouding tussen het hoogste en laagste loon binnen een organisatie hoger dient te zijn dan twintig (verdubbelen en een nulletje bij – eenvoudig toch?). Door zo te snoeien in status- en opvallende consumptie en door het afknotten van fenomenen zoals ‘keeping up with the joneses’, kunnen de sociale gelijkheid en ecologische draagkracht er enkel wel bij varen. Twee van Ha-Joon Changs “23 dingen die ze je niet vertellen over het kapitalisme”, sluiten hier naadloos bij aan: “managers in de VS worden te veel betaald” en “de meeste mensen in rijke landen worden meer betaald dan zou moeten”, zoals je kan lezen in de boekrecensie in deze nieuwsbrief.

Het is echter niet allemaal kommer en kwel wat het nieuwe jaar bracht. In eigen land gaat de strijd om het Essersbos in Genk en Zonhoven verder. Een crowdfundingactie van Natuurpunt, BOS+ en Bond Beter Leefmilieu bracht maar liefst vijf maal zoveel geld op als initieel gepland. Zo kan dit prachtige bos, ‘beschermd’ binnen Natura 2000, via justitiële stappen werkelijk gevrijwaard worden – wat uiteraard plotsklaps tevens de werkgelegenheid in het rechterlijke apparaat ten goede komt. In Antwerpen viel ook een hoopvol signaal te bespeuren. Manifestanten van aller lande verzamelden onder leiding van de 11 maart-beweging om te ijveren voor een andere – 100% hernieuwbare – stroom door de kerncentrales van Doel (en Tihange) niet langer te verlengen maar zo snel mogelijk te sluiten. Inderdaad, 11 maart 2011 was de datum waarop de kernramp in Fukushima plaatsvond.

Verder kom je in deze nieuwsbrief ook meer te weten over hoe het gesteld is met de overexploitatie van visbestanden, voornamelijk voor de kust van West-Afrika. Dit artikel over visdiefstal toont dat de beperkende factor niet langer het aantal (high-tech) vissersboten is, maar dat het de visbestanden zelf zijn die onder serieuze druk staan. Bovendien onderstreept dit stuk het belang van een campagne zoals Dagen zonder Vlees (& Vis) en hoe op een mondiale voedselmarkt alles onderling verweven of verstrikt is. Al het bij ons geslachte vlees (driehonderdnegentien miljoen stuks anno 2016 om precies te zijn) is immers zowel inefficiënt – want intensief – als rivaal (de aardpeer die ik eet, kan iemand anders niet langer opeten). Voedsel dat hier gekweekt is met vis gevangen voor West-Afrikaanse wateren kan niet langer dienen om op de oorspronkelijke plek in levensnoodzakelijke absolute behoeften te voorzien.

Joris Capenberghs reflecteert in deze brief over hoe reizen doorheen de eeuwen helemaal anders geworden is: van kooplieden, zeevaarders, ontdekkingsreizigers tot reizigers uit verplichting (bannelingen), voor hun plezier (toeristen) of uit noodzaak (vluchtelingen). Tom Kenis brengt een stand van zake over piekolie. Oh en onze nieuwsbrief beginnen we met de herontdekking van Lewis Mumford, de vergeten denker voor de Aarde.

Wij zijn bovendien verheugd om u het zomerweekthema te kunnen meedelen: ‘Over GGO-patatten, landbouwwetenschap en politiek’. Vertrekkende van de concrete casus van GGO-aardappelen zullen Barbara Van Dyck, Anneleen Kenis, Lien Vrijders en Nina Holland toelichten hoe wetenschapsbeoefening en politiek hiermee vervlochten zijn en zullen we ontdekken welke andere wegen ingeslagen kunnen worden. Detailinformatie kan u terugvinden in de bijgevoegde brochure.

Tot slot volgt een dienstmededeling voor de abonnees op en de liefhebbers van onze papieren nieuwsbrief. Mensen die ook graag in 2017 het echte bundeltje ontvangen om offline de Aarde-Werk-Brief in alle gemak te doorgronden, worden vriendelijk verzocht om hun abonnement te hernieuwen. Een winter-, lente-, zomer- en herfstbrief worden u toegezonden door € 15 over te maken op rekening BE95 5230 8031 4358 ten name van Aardewerk vzw onder vermelding van ‘Abonnement Aarde-Werk-brief‘. Voor buitenlandse geadresseerden bedraagt het abonnementsgeld 20 €.

Wij wensen u een fijne lezing van deze winterbrief.

Jonas Van der Slycken

March 2017