Rechten van de natuur als paradigmashift …

Rechten van de natuur als paradigmashift …

Rechten van de natuur als paradigmashift: de langzame verbrokkeling van een eeuwenoude breuklijn binnen ons juridisch systeem?

Sinds meerdere eeuwen vormt de ondergeschiktheid van de natuur en dieren aan de mens een van de kernpijlers van ons juridisch systeem. Dieren en planten werden in wetboeken conse­quent benaderd als een ding, een eigendom waarover men naar believen kon beschikken en die men zonder enige terughoudendheid kan exploiteren. Met alle gevolgen van dien voor de biodi­versiteit op onze planeet. Lange tijd leek het dan ook juridische science fiction om rechten aan de natuur en dieren toe te kennen. De voorbije jaren zagen weliswaar een heleboel striktere natuurbeschermingsverdragen en -wetten het daglicht, maar de idee dat een rivier of een bos ooit in eigen naam voor de rechter zou kunnen optreden werd nooit au sérieux genomen. Recent is echter een kentering waarneembaar. In Ecuador heeft de natuur rechtspersoonlijkheid verkre­gen in de Grondwet, terwijl Bolivië expliciete wetgeving heeft aangenomen ter bescherming van ‘Moeder Natuur’. In Nieuw-Zeeland heeft het parlement op zijn beurt bij wet rechtspersoon ver­leend aan een rivier en een natuurgebied, hetgeen impliceert dat zij in eigen naam voor de rechtbank kunnen optreden. En ook een Indische rechter erkende recent de rechten van de Ganges, terwijl er in Amerika processen in naam van orka’s en mensapen worden gevoerd. In dit artikel worden deze juridische evoluties geschetst en kritisch belicht in het licht van de huidige consen­sus omtrent de effectiviteit van milieubeschermingswetgeving.

Lees het volledige artikel op oikos.be.

Hendrik Schoukens

Hendrik Schoukens is werkzaam als postdoctoraal onderzoeker aan de UGent. Hij verricht onderzoek naar milieurecht in de meest ruime zin. Daarnaast is hij ook ad­vocaat te Gent.

Bron: Dit artikel verscheen eerder in Oikos (2018), 86(2) en 85(1).

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *