De aarde als geschenk

Over de inheemse praktijk van wederkerigheid en verbondenheid

Van 26 tot 31 augustus 2023 *
Het Molenhuis te Bérismenil

Kristien Hens

* De Zomerweek is een dag korter dan gewoonlijk om de schoolgaande jeugd en hun ouders toe te laten aan een nieuw schoolavontuur te beginnen (vertrek op 30 augustus kan ook).

De Zomerweek van Aardewerk is een combinatie van verdieping in een thema dat vooraf vastgelegd wordt en van vakantie in een aangename natuurlijke omgeving. Hieronder krijg je uitleg over het onderwerp van Zomerweek 2023.

Wanneer we het hebben over onze verhouding tot de natuur, en dan met name tot planten en dieren, kunnen we gemakkelijk vastlopen in dualistische denkbeelden. We zien onszelf als afgescheiden van de natuur, als beheerders ervan, of we denken in termen van strikte wetenschappelijke objectiviteit. Dit soort denken leidt ertoe dat we de natuur beschouwen als een bron van nuttige hulpbronnen, die we moeten uitputten voordat ze uitgeput raakt. We zijn niet gewend om te denken in termen van respect en wederkerigheid, en we beschouwen de natuur vaak als iets dat ondergeschikt is aan ons en aan onze behoeften.

Onze industriële beschaving is gebaseerd op moderne wetenschap en technologie op een houding van afstandelijke objectiviteit en koude berekening. We zijn ze bijna alles verschuldigd wat we beschouwen als de verworvenheden van de moderne beschaving: welvaart en comfort, toenemende levensverwachting, verbreding van de geestelijke horizon. Aan de andere kant zijn moderne wetenschap en technologie mede verantwoordelijk voor de groeiende vervreemding tussen mens en natuur die ten grondslag ligt aan de ecologische overlevingscrisis.

Gevestigde kringen van wetenschap en politiek beginnen stilaan te beseffen dat we een ander perspectief en een andere houding ten opzichte van de natuur nodig hebben om uit de impasse van de spiraal van ecologische ineenstorting en vernietiging te komen. Daarom is er een toenemende vraag om naast wetenschappelijke kennis ook inheemse kennis in aanmerking te nemen bij onderhandelingen om de klimaatcrisis en biodiversiteit aan te pakken.

In haar boek “Een vlecht van heilig gras” beschrijft Amerikaanse plantkundige Robin Wall Kimmerer de relatie tussen wetenschap en inheemse wijsheid, en tussen afstandelijke objectiviteit en relationele verbondenheid. Ze stelt dat we, in de context van onze moderne, hoog-technologische beschaving, het indigene perspectief van relationele en wederkerige verbondenheid met planten en dieren concreet gestalte kunnen geven. We willen ons in de zomerweek verdiepen in het boek van Kimmerer en ons laten inspireren bij onze zoektocht naar een andere, meer eerbiedige en zorgzame verhouding tot de natuur.

In de eerste lezing leren we de auteur en haar wereldbeeld kennen. We sluiten aan bij hedendaagse westerse procesfilosofie en biologiefilosofie. Vervolgens gaan we vier ochtenden in op specifieke thema’s uit het boek. We beginnen altijd met samen een fragment uit het boek te lezen en na te denken over wat het bij ons oproept. Op de eerste dag staan we stil bij het wereldbeeld dat het boek beschrijft. We leggen de link met andere relationele visies en vragen ons af of ze ons iets kunnen leren over de huidige milieucrisis. Op de tweede dag bespreken we de opvattingen van de auteur over wetenschap. We sluiten ons aan bij de verwante ideeën van Donna Haraway en Bruno Latour.Op de derde dag bekijken we hoe Kimmerers opvattingen over de plaats van de mens in de wereld ons kunnen leren over onze verantwoordelijkheid voor deze wereld. We sluiten ons aan bij de posthumane zorgethiek van Maria Puig de la Bellacasa. Op de vierde dag gaan we aan de slag hoe deze ideeën kunnen bijdragen aan de praktijk. Wat zou een milieubeleid op basis van een relationeel wereldbeeld inhouden? Deze praktijkvraag combineren we met ontwerpconcepten zoals besproken in Design for the Pluriverse van Arturo Escobar.

Omgeving en praktische informatie

Locatie

We brengen deze week door in “Het Molenhuis” in Bérismenil vlakbij La Roche (zie www.moulindebellemeuse.be). Er kan ook gekampeerd worden.

Maaltijden

De heerlijke gezonde voeding tijdens de zomerweken is bijna legendarisch. Ook deze keer zorgen Tine en Katrien voor fantastische vegetarische maaltijden.

Kinderopvang

Kinderen horen bij de zomerweek. We voorzien een enthousiast en creatief programma voor kinderen van verschillende leeftijdsgroepen.

Formule

Tijdens de voormiddagen zijn er lezingen, gevolgd door een uitgebreide gedachtewisseling. De namiddagen zijn vrij. De avonden krijgen een lichter groepsprogramma.

Sprekers

Kristien Hens, Bio-Ethicus en docent aan de Universiteit Antwerpen

Wanneer?

Aanvang: zaterdag 26 augustus 2023, vanaf 12u

Einde: donderdag 31 augustus 2023, 16u (of vertrek op 30 augustus kan ook, gezien de eerste schooldag voor de jeugd dichtbij is)

Deelnameprijs?

Hierin zijn begrepen de lezingen, het logement en de maaltijden.

Aardewerk huldigt het standpunt dat de prijs geen belemmering mag zijn voor deelname. Voor kleine inkomens zoeken we samen een oplossing. Geef ons in dat geval een seintje (0485/965644 of info@aardewerk.be).

Inschrijving?

Gebruik liefst het inschrijvingsformulier hieronder.  Inschrijven via mail kan ook: mail naar info@aardewerk.be met onderwerp “Inschrijving zomerweek 2023” en vermelding van de nodige gegevens.

Het zomerweek-coördinatieteam

Informatie over vorige Zomerweken vind je in ons archief …