“Straatbomen”? We kennen straatkinderen. Volgens Amnesty International zijn dat kinderen zonder vaste verblijfplaats. Vorig jaar lazen we nieuwsberichten dat in Brussel jonge straatkinderen rondzwerven. Ze zouden verslaafd zijn aan drugs en criminele feiten plegen om te overleven.

Nee, rondzwervende, drugsverslaafde of criminele straatbomen kennen we niet. Straatbomen hebben een vaste verblijfplaats. Ze staan niet op maar langs de rijweg. De kap in het recente verleden van bomen langs de snelweg omdat vluchtelingen er zich achter konden verschuilen, is hen, de straatbomen, criminaliseren én zonder proces veroordelen. De chauffeur en de passagier die in de automobiel de dood vinden door een straatboom aan te rijden, maakt van die straatboom ook geen crimineel maar weer slachtoffer. Toch duiken met de regelmaat van de doodsklok pleidooien op om straatbomen die niet beschermd worden door vangrails of andere menselijke constructies, te kappen. Dat is kort door de bocht. Straatbomen rijden niet. Ze dragen zelfs bij tot de verkeersveiligheid omdat ze chauffeurs aanzetten tot trager rijden. Hun ecologische en landschappelijke waarde staan buiten kijf. Ze compenseren elk jaarlijks duizenden autokilometers stikstof- en CO2-uitstoot. Ze zijn daarom niet drugsverslaafd maar zeer gewenste medebewoners van de planeet van ons allen, de Aarde. De rechtbank strafte daarom terecht de man die onlangs in een dronkenmansbui vier straatbomen velde.

Toch lijkt het er soms op dat straatbomen door sommige mensen verweesd worden achtergelaten. Zoals straatkinderen. Dat deden recent onze wetgevers nog met een geplande aanpassing van het burgerlijk wetboek. De nabuurregel tussen private erven zou ook moeten gelden voor straatbomen, vinden ze. Straatbomen moeten straks minstens twee meter van de perceelsgrens met de nabuur staan. Wie er eerst was, de straatboom of de nabuur, speelt geen rol. Naburen van een straatboom die de nabuurregel respecteert, zouden, na een ingebrekestelling, het recht krijgen om op eigen initiatief overhangende takken te snoeien of doorgroeiende wortels door te snijden. Georganiseerde eigenrichting heet zoiets. Acht organisaties menen terecht dat tienduizenden straatbomen door die ingreep van de wetgevers vogelvrij worden verklaard. Ze zijn dus in acuut gevaar. De verenigingen beslisten wijs om de nabuurregel voor straatbomen aan te vechten en stapten samen naar de rechter, het Grondwettelijk Hof in Brussel. Ze vragen de rechter om die wetswijziging te vernietigen.

Die acht verenigingen ontpoppen zich in die straatbomenzaak als de spreekbuis van de straatbomen. Ze vertegenwoordigen de straatbomen voor die rechter. Ze zijn hun spreekbuis. Dat is anders in de klimaatzaak. In die rechtszaak hebben een aantal monumentale straatbomen zelf initiatief genomen. Ze stapten naar de Franstalige rechtbank van eerste aanleg in Brussel. Ze vroegen de rechtbank toelating om in die rechtszaak tussen te komen. De reden? Ook zij worden met hun leven bedreigd door de accelererende klimaatopwarming.